Vaccinaties en Britse Variant
Graag wil ik de data rondom de corona pandemie in Nederland beter duiden. Enerzijds zijn er heel veel gegevens te vinden en nog meer discussie. Anderzijds mis ikzelf inzichten in de presentaties die ons geleverd worden door de overheid en andere media. Daarom heb ik een reeks artikelen gepubliceerd op LinkedIn onder de noemer 'R-waarde, even wat ruis van de lijn halen'.
Deze pagina bevat een transscript van mijn vijfde LinkedIn publicatie hierover. De oorspronkelijke titel daarvan was 'R-waarde, even wat ruis van de lijn halen - Deel 5, vaccinaties en de Britse variant'. In dit deel doe ik een gooi (beter kan ik het niet noemen) om het effect van de vaccinaties die starten en het effect van de Britse mutatie, of lieverd gezegd variant B1.1.7, te duiden.
De originele publicatie en mijn up-to-date voorspeller vind je hier:
Dit keer snij ik 2 onderwerpen aan die nog erger omgeven zijn met onzekerheid dan de normale gang van zaken over het afgelopen jaar. Namelijk wat voor invloed vaccineren gaat hebben en wat de recentelijk geïdentificeerde UK / Britse variant gaat doen. Voor de Britse variant zal ik verder de benaming B1.1.7 gebruiken.
De onzekerheid bij de invloed van vaccinaties zit hem in het tempo van vaccineren; hoe gaat dat zich ontpoppen de komende tijd? En in hoeverre is een gevaccineerd persoon ook gelijk niet meer een verspreider? Bij de B1.1.7 variant bestaat de onzekerheid uit de mate waarin de spreidingsgraad hoger ligt dan bij de normale varianten, de mate waarin deze al aanwezig is in Nederland maar ook de mate waarin deze voor meer schade lijkt te zorgen. Er begint nu toch het beeld te ontstaan dat de B1.1.7 variant een stukje dodelijker is.
Vanaf vandaag begin ik mijn figuren in de Corona Voorspeller te voorzien met een aantal kromme lijnen. We zien een soort van Cthulhu van mogelijkheden die alle kanten opvliegt. Dit is enerzijds gelijk tekenend voor de onzekerheid van de situatie en de grote moeite om het juiste beleid te kiezen en te verdedigen. Anderzijds hoop ik de lange tentakels te laten convergeren in de toekomst met het oplossen van de onzekere elementen:
In mijn eerdere pleidooien was ik vrij stellig over het gebruik van rechte lijnen in een logaritmische grafiek om trends als gevolg van een epidemie te extrapoleren en tevens te analyseren tijdens periodes van constant beleid. Maar daar komen nu welgeteld drie kromme lijnen bij. Dat deze lijnen krom zijn komt omdat de situatie niet langer stabiel is. Doormiddel van vaccinaties zorgen we continue voor meer immuniteit, de R zal daardoor dus continue dalen. Deze invloed wilde ik scherp afzetten tegen de trend en heeft daarom zijn eigen lijntje dat naar beneden afbuigt ten opzichte van de trend.
De B1.1.7 variant daarentegen is zoals gemeld in de media een tweede pandemie. Feitelijk zal die een eigen R hebben die wel constant is onder constante omstandigheden, maar in de cijfers kunnen we voorlopig de twee soorten niet onderscheiden en krijgen we een mix, wat een kromme lijn oplevert zolang de verhouding van die mix verandert. Daarbij is de mate waarin de B1.1.7 variant zich sterker verspreid nog zeer onzeker. Ik heb daarom gekozen voor 2 totaal lijnen waarin de huidige trend, de invloed van vaccineren en 2 mogelijke sterktes van de B1.1.7 variant staan. Deze twee omhooglopende lijnen beschrijven helaas wel realistische scenario's.
Wat je dus ziet is dat zelfs al zou de trend zoals die nu lijkt te zijn doorzetten, dan nog laat de invloed van vaccinaties even op zich wachten. De B1.1.7 variant kan duidelijk de boel weer op zijn kop zetten als de cijfers kloppen. Met de avondklok heb ik geen rekening gehouden. Ik heb werkelijk geen idee wat en of hoeveel de trend daardoor beïnvloed gaat worden. Hopelijk kunnen we die trend nog meten alvorens het B1.1.7 verhaal de overhand krijgt in de data.
Voor mijn berekeningen heb ik heel veel aannames moeten maken. Hier volgens ze:
- Het aantal vaccinaties tot op heden is bekend. In midden februari moet dat op 200.000 per week liggen. Ik ga er van uit dat we tot februari geleidelijk opschalen en dat aantal halen. Daarna hou ik het aantal vaccinaties vast op die waarde.
- Per vaccinatie ga ik gemakshalve uit van 45% dekking per persoon, ofwel 2 doses dekken een persoon voor 90%. Daarbij ga ik er dus van uit dat een gevaccineerd iemand ook de verspreiding stopt voor bijna 100%. (Effectiviteit van de huidige 2 gebruikte vaccins zit ver boven de 90% na de 2e dosis als het goed is).
- De besmettelijkheid van de B1.1.7 variant heb ik vrij willekeurig op 1.26x en 1.40x hoger gezet per 4 dagen. Het eerste getal komt uit een van de eerste onderzoeken waar men dacht een 6% toename per dag te zien en de 1.4 komt uit de 40% die vaak in de media gebezigd wordt maar die ook in nieuwere onderzoeken terugkomt (of nog hoger uitpakt zelfs).
- Als startpunt pak ik 4% B1.1.7 rond midden januari. Dit komt overeen met de hele grove schattingen van een week terug die ook nog niet veel scherper lijken op dit moment.
De R die we dus meten is samengesteld uit twee onderliggende R-waardes, eentje voor de normale varianten en eentje voor B1.1.7. Met de verhouding in verspreidingsgraad tussen die twee varianten kan je de individuele R-waarde bepalen. Kleine opmerking hierbij is, hoe groter het aandeel van B1.1.7 al blijkt te zijn hoe beter nieuws dat is, want dan zal de uiteindelijke R minder hoog uitpakken van de B1.1.7 variant.
Mijn Corona Voorspeller zal ik vanaf nu updaten met deze extra informatie. De aannames zal ik aanpassen zodra er nieuwe aantallen vaccinaties en reproductiewaardes van de B1.1.7 variant bekend worden. Het kan dus zijn dat dit artikel langzaam out of date zal raken qua aannames.
Verder
Dit was tot zo ver mijn laatste artikel in deze reeks. Heb je vragen of opmerkingen over dit onderwerp, dan nodig ik je van harte uit om via mijn LinkedIn contact op te nemen of een reactie daar achter te laten bij 1 van mijn artikelen.